در ادامه به حکم حکومتی آیت الله خامنه ای  درباره قمه زنی می پردازد و به صورت اجمالی به چندین فتوا از علمای بنام مانند آیت الله العظمی اراکی، آیت الله العظمی مکارم شیرازی، آیت الله العظمی فاضل لنکرانی، آیت الله العظمی مظاهری، آیت الله نوری همدانی و … در زمینه قمه زنی و به حمایت از حکم و فتوای مقام معظم رهبری پرداخته می شود.

کاری از : دفتر فرهنگی فخر الائمة علیهم السلام [به سفارش اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم]

فتاوای مراجع وعلمادرمبارزه بابدعتها وقمه زنی وتیغ زنی ازصدسال پیش تاکنون

۱-آیه الله سید ابوالحسن اصفهانی: در گذشته چون در دید برخى‏غیر مسلمانان تاثیر سوء داشت،برخى علما به حرمت زنجیر زدن و قمه زدن و خون ازسر و پشت‏خویش جارى کردن فتوا دادند.در مقابل آنان نیز علماى دیگرى در پاسخ به‏استفتاهاى مردم، حکم به جواز دادند.این مساله،بارها در گذشته منشا کشمکشهاى‏مذهبى گشته است.از جمله آیة الله سید ابو الحسن اصفهانى فتوا به حرمت داد و سیدمحسن امین از او انتقاد کرد و این مساله به مطبوعات و مجلات آن روزگار کشیده شد واز آن پس بازار استفتاء و افتاء داغ شد و مجموعه‏هایى نیز که حاوى این نظرات فقهى بود،منتشر گردید.نظیر آن سبت‏به قمه زنى هم در تاریخ معاصر وجود دارد.

متن یکی از فتاوای ایشان: “ان استعمال السیوف و السلاسل و الطبول و الابواق و مایجری الیوم امثاله فی مواکب الغرا بیوم عاشوراانما هو محرم و هو غیرشرعی.” یعنی :”به کار بردن شمشیرها (قمهزنی) و زنجیرها و طبل ها و بوق ها و کارهایی مانند این امور که امروزه در دسته های عزاداری و در روز عاشورا معمول است همه حرام و غیر شرعی است.”

این فتوا نیز موجب اختلافات و سر و صدای شدیدی شد و برخی از وعاظ در سخنرانی های خود آیت الله اصفهانی را به سختی مورد انتقاد و حتی اهانت قرار دادند. ولی وی هرگز حاضر نشد از فتوا و عقیده خود دست بردارد و خوشایند جاهلان و بی خردان سخن بگوید.

منبع:موسوعة العتبات المقدسه،ج۸،ص۳۷۸(پاورقى) با نقل:فرهنگ عاشورا صفحه۱۹۸ جوادمحدثى.

منبع فتوای ایشان: دایره المعارف تشیع ج۲ ص ۵۳۱. و همچنین اعیان الشیعه ج۱۰ ص ۳۷۸. و همچنین تاریخ سیاسی عراق معاصر نوشته استاد حسین شبر ج۲ ص ۳۴۰ . و همچنین هکذا عرفتهم نوشته حعفر الخلیلی ج۳ ص ۲۰۷.

۲- حضرت امام خمینی(ره): در شرایط و اوضاع کنونی از قمه زدن خودداری شود و عزاداری و سینه زدن مانعی ندارد.     (استفتاءات امام، ج ۳، سؤالات متفرقه، س ۳۷)

۳-حضرت آیت الله خامنه ای:  قمه‏زنى علاوه بر اینکه از نظر عرفى از مظاهر حزن و اندوه محسوب نمى‏شود و سابقه‏اى در عصر ائمه(ع) و زمان‏هاى بعد از آن ندارد و تأییدى هم به شکل خاص یا عام از معصوم(ع) در مورد آن نرسیده است در زمان حاضر موجب وهن و بدنام شدن مذهب مى‏شود؛ بنابراین در هیچ حالتى جایز نیست. و چنانچه در این مورد نذرى وجود داشته باشد، نذر واجد شرایط صحّت و انعقاد نیست. (اجوبة الاستفتاءات، س ۱۴۶۱)

۴-حضرت آیت الله اراکی:  دستور ولی امر مسلمین مبنی بر جلوگیری از اعمال خرافی درعزاداری محرم لازم الاطاعه است.  منبع: پیرامون عزاداری عاشورا٬ دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم٬ ص۳۷

۵-حضرت آیت الله مکارم شیرازی: بر عزاداران عزیز لازم است از کارهایی که موجب وهن مذهب می گردد و یا آسیبی به بدن آنها وارد می  کند خودداری کنند. (کلمه قمه زنى)

۶- حضرت آیت الله میرزا جواد تبریزى: عزادارى خامس آل عبا از مهم‏ترین شعائر دینى و رمز بقاى تشیع مى‏باشد؛ولى بر عزاداران عزیز لازم است از کارهایى که موجب وهن مذهب و سوء استفاده دشمنان اسلام و اهل بیت(ع) مى‏شود، اجتناب کنند. (استفتاءات، س۲۰۰۳ و ۲۰۱۲ و ۲۰۱۴)

همچنین: ایشان در چند جای دیگر در این رابطه فتاوی دارند از جمله:

*”عزاداری باید طوری باشد که موجب وهن بر شیعه نباشد.”منبع: استفتائات جدید، ص۴۵۶٫

*”داخل بودن این اعمال در عزاداری امام حسین علیه السلام جای تامل دارد.”منبع: طریق النجاه، میرزا جواد تبریزی، ج۲، ص۴۴۵٫

*”داخل بودن قمه زنی در عزاداری سیدالشهداء علیه السلام و اهل بیت و اصحاب ایشان سلام الله علیهم، ثابت نیست؛ پس بر همه مومنین لازم است که انچه به عنوان گونه ای عزاداری محرز و ثابت است اختیار نمایند، همچون گریه نمودن و سینه زنی و برپا نمودن دسته های عزاداری و حرکت ان تاحد امکان به سوی اماکن عمومی برای عزاداری. خداوند شما را در خدمت به اهل بیت علیهم السلام موفق دارد و جزای خیر در دنیا و اخرت بدان دهد. ” منبع: متن دستخط و متن عربی این فتوا در کتاب قمه زنی سنت یا بدعت، نوشته مهدی مسائلی، چاپ گلبن اصفهان، ص۱۵۵ و ۱۵۶ موجود است.

۷-حضرت آیت الله حسین نوری همدانی:  مکتب سالار شهیدان حضرت ابی عبد الله علیه السلام، مکتب امر به معروف و نهی از منکر و چشمه جوشان ارزشهای اسلامی است و تاریخ خونبار عاشورا همیشه با آفریدن حماسه ها و موج ها و با به حرکت در آوردن احساسات و عواطف، الهام بخش کلیه نهضت ها و قیام هایی که علیه ظالمان و جباران روزگار صورت گرفته، بوده است… این خاطره به جوش آورنده  خونهایی است که در دل علاقه مندان این مکتب موج می زند. مخصوصا در جهان کنونی که دشمنان اسلام از اسلام سیلی خورده و منافع نامشروع خود را از دست رفته می بینند، در فکر انتقام گرفتن از اسلام ناب محمدی هستند، لذا لازم است (شیعیان) با مراسم عزاداری کار زینبی بکنند یعنی با منطق اسلام توام و از هرگونه حرکتی که این دین مقدس را بی منطق قلمداد نماید، منزه باشد و عزاداران محترم و متعهد  به جای اینکه قمه را فرق خود بکوبند در فکر آن باشند، قمه را بر سر دشمنان اسلام که اراضی آنان را اشغال و در فکر تضعیف آنان می باشند و منابع آنان را غارت و بالاخره هر روزی با ترفند جدیدی حیات اسلامی آنان را به مخاطره می اندازند، بکوبند.  (نورى، استفتاءات، ج ۲، س ۵۹۷٫)

۸-حضرت آیت الله جوادی آملی: چیزی که مایه وهن اسلام و پایه هتک حرمت عزاداری است جایز نیست، انتظار می رود از قمه زنی و مانند آن پرهیز شود. منبع: متن دستخط و متن عربی این فتوا در کتاب قمه زنی سنت یا بدعت، نوشته مهدی مسائلی، چاپ گلبن اصفهان، ص۱۸۰موجود است.

۹-حضرت آیت الله علی مشکینی: بعد التسلیم و التحیه امور مذکور فوق بنفسه در شرع اسلام مورد اشکال و بلکه بعضی از آنها ذاتا محرم است مسلمین باید از وارد کردن آنها در مراسم تعزی حضرت حسین علیه الصلاه و السلام که یکی از عبادات است جدا خودداری نمایند علاوه آنکه  عزاداری آن حضرت عمل سیاسی است پس باید ازمخلوط شدن کارهایی که جنبه سیاسی آن را مخدوش و یا عنوان خرافیت و وهن اسلام می بخشد اجتناب نمود گذشته از اینها اعمال فوق مورد نهی مقام معظم ولایت امر مسلمین قرار گرفته و حکم معظم له واجب الاتباع است …منبع: متن دستخط و متن عربی این فتوا در کتاب قمه زنی سنت یا بدعت، نوشته مهدی مسائلی، چاپ گلبن اصفهان، ص۱۷۹موجود است.

۱۰-حضرت آیت الله حسین مظاهری: چون مقام معظم رهبری فرموده اند که در عزاداری ها قفل و قمه زدن و مانند اینها نباشد، پیروی از امر ایشان برهمه واجب است.  منبع: متن دستخط و متن عربی این فتوا در کتاب قمه زنی سنت یا بدعت، نوشته مهدی مسائلی، چاپ گلبن اصفهان، ص۱۵۸موجود است.

۱۱-حضرت آیت الله فاضل لنکرانی:  با توجه به گرایشى که نسبت به اسلام و تشیع بعد از پیروزى انقلاب اسلامى ایران در اکثر نقاط جهان پیدا شده، و ایران اسلامى به عنوان امّ القراى جهان اسلام شناخته مى شود، و اعمال و رفتار ملت ایران به عنوان الگو و بیانگر اسلام، مطرح است لازم است در رابطه با مسایل سوگوارى و عزادارى سالار شهیدان حضرت ابى عبدالله الحسین (علیه السلام)به گونه اى عمل شود که موجب گرایش بیشتر و علاقمندى شدیدتر به آن حضرت و هدف مقدس وى گردد. پیداست در این شرایط، مسأله قمه زدن نه تنها چنین نقشى ندارد، بلکه به علّت عدم قابلیت پذیرش و نداشتن هیچگونه توجیه قابل فهم مخالفین، نتیجه سوء بر آن مترتب خواهد شد. لذا لازم است شیعیان علاقمند به مکتب امام حسین (علیه السلام) از آن خوددارى کنند. و چنانچه در این مورد نذرى وجود داشته باشد، نذر واجد شرایط صحّت و انعقاد نیست.(جامع‏المسائل، ج، س ۲۱۷۳٫۱)

۱۲-حضرت آیت الله اسماعیل صالحی مازندرانی: باسمه العلیم. از منابع فقه چه لبیه و چه لفظیه بالخصوص او بالاطلاق او العموم جواز و اباحه قمه زنى فضلا از رجحان آن در مراسم عزادارى سالار شهیدان امام حسین‏علیه السلام مستفاد نمى‏گردد، بلکه مقتضاى ادله و عناوین ثانویه حرمت و عدم جواز است لذا اجتناب از آن واجب و لازم است. برادران ایمانى مى‏دانند که قمه را باید بر فرق قمه کشان خائن و قداره بندان جانى زد .(محرم الحرام ۱۴۱۵ – خرداد ۱۳۷۳)

۱۳-حضرت آیت الله حسین راستی کاشانی: بر همه مؤمنین واجب است از اینگونه امور اجتناب نمایند و با پیروی از رهبری و وحدت کلمه، دشمنان اسلام را از آسیب رساندن به اسلام و مسلمین مأیوس گردانند.

۱۴-حضرت آیت الله ابراهیم امینی: با توجه به اینکه مشروعیت امور فوق به اثبات نرسیده و در شرایط کنونی موجب وهن مذهب شیعه می شود، اجتناب از آن بر عزاداران امام حسین(ع) لازم است. « با اینکه عزاداری برای سرور شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام یک عبادت و موجب تقرب به خدای سبحان است  و ائمه معصومین علیهم السلام در این باره تاکید دارند لکن بر علاقه مندان به اهل بیت واجب است از انجام امور فوق اجتناب نمایند زیرا اولا امور مذکور در بین عرف مردم به عنوان عزاداری نرسوم نیست و حکم به استحباب و مشروعیت آنها بدون وجه است ثانیا در اوضاع و شرایط کنونی جهان امور مذکور از خرافات به شمار می رود و موجب وهن شیعه می باشد و ثالثا مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای دامت براکاته از انجام این قبیل امور نهی شدید فرموده اند و اطاعتاز معظم له بر همه شیعیان و پیروان ولایت فقیه لازم و مخالفت با آن حرام است بدین جهت از عموم شیعیان انتظار می رودکه در انجام مراسم عزاداری از این قبیل امور اجتناب نمایند خدا ما را از شیعیان راستین امام حسین علیه السلام قرار دهد »

۱۵- حضرت آیت الله شرعی:مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای مدظله العالی حماسه عاشورای حسنی را یکی از شاخص های قوی و توانمند مبارزات اصیل شیعی می دانند و به استناد تاریخ ثبت شده و متقن کربلا و روایات رسیده از معصومین صلواه الله علیهم اجمعین اقامه عزای سالار شهیدان را افضل قربات دانسته و تاکید شدید بر آن دارند ایشان می فرمایند حرکت های سنی عاشورا می بایست بیانگر و تقویت کنند پیام جهاد ایثار شهادت و ترجمان اسلام و مکتب باشدقمه زنی و قفل زنی و … یک فرآیند ناموزون و ناهماهنگ با اهداف اصیل و ارزشهای عظمی است که موجب وهن مکتب عاشورایی است در این ارتباط بر آحاد عزاداران و عاشوراییانواجب است فرمان و حکم ولی امرمسلمین جهان را  اطاعت نمایند بدیهی است سهل انگاری و عدم اطاعت مبغوض حضرت حق متعالی است

۱۶-حضرت آیت الله سیدحسن طاهری:موارد فوق رامعظم له نهی فرموده اند بنابراین باید اجتناب شود.

۱۷-حضرت آیت الله سید جعفر کریمی: پرداختن بدینگونه امور به بهانه عزاداری شرعاً حرام است و مخالفت حکم ولی امر مسلمین در این باره مخالفت با امام زمان(عج) است.  اقامه عزای حضرت سیدالشهداء ابی عبدالله الحسین و یاران و اصحاب باوفایش علیهم السلام از اعظم قربات الی الله تعالی است ولی انجام اموری مانند قمه زنی و قفل بستن به بدن و خراشیدن و خون آلوده کردن سر و صورت و سینه خیز رفتن برای زیارت و امثال آن به نام و عنوان عزاداری با توجه به اینکه هیچگونه تایید و اشاره ای در رابطه با اینگونه امور از سوی معصومین علیهم السلام و یا از سوی اصحاب و حواریین آنان نرسیده است و سابقه از آن از فقها عظام اقدمین رضوان الله تعالی علیهم بدست نیامده است و در زمان حاضر موجب وهن مذهب حق در انظام عموم و سبب اتهام فرقه ناجیه اثنا عشریه به خرافی گری است به هیچ وجه صورت شرعی ندارد

۱۸-حضرت آیت الله سید محسن خرازی: در موارد فوق الذکر اطاعت و پیروی از ولی فقیه و حاکم اسلامی لازم و واجب است.

۱۹-حضرت آیت الله عباس محفوظی: از آنچه که موجب وهن است باید پرهیز شود و اطاعت ولی امر مسلمین لازم است.

۲۰-حضرت آیت الله محسن حرم پناهی: اطاعت از احکام ولی فقیه واجب است.

۲۱-حضرت آیت الله محمد یزدی: اطاعت از حکم ولی امر مسلمین بر همه لازم است و تخلف آن معصیت و گناه و متخلف معاقب خواهد بود.  « بسیاری از مذکورات خلاف شرع بین و حرام است

و برخی جزء بدع یا موجب وهن مذهب و تضعیف اسلام است گذشته از آنکه اطاعت از حکم ولی امر

مسلمین حضرت آیت الله خامنه ای بر همه واجب و لازم است و تخلف از آن معصیت و گناه است

و متخلف معاقب خواهد بود و نظر دیگر نمی تواند حکم ولی امر را جایز التخلف کند چه آنکه حق حکم منحضر به ولی امربالفعل است و فتوی ناقض حکم نیست »

۲۲- حضرت آیت الله حسن تهرانی: اطاعت از حکم مقام معظم رهبری لازم الامتثال است.

۲۳-حضرت آیت الله محمد مؤمن: اطاعت احکام ولی فقیه واجب است.

۲۴- حضرت آیت الله محمد ابراهیم جناتی: از انجام این کارهای ناشایست، وهن آور، نسنجیده و خرافی که در مبانی فقهی و پایه های شناخت احکام شرعی ریشه ندارد و موجب لکه دار شدن چهره برجسته و درخشان دین و تشیع است، پرهیز شود.

۲۵- حضرت آیت الله احمد آذری قمی:سرپیچی از اطاعت مقام معظم رهبری،گناه کبیره و موجب ضعف حکومت مقدس اسلامی است و به نذرهایی که قبلاً انجام گرفته وفا واجب نیست ، بلکه حرام است.

۲۶- حضرت آیت الله سید محمد ابطحی:از کارهایی که موجب وهن مذهب است بایذد اجتناب شود و آنچه که ولی فقیه دستور دادند واجب الاتباع میباشد.

۲۷- حضرت آیت الله مهدی حسینی روحانی:ولی امر مسلمین از این امر نهی فرمودهاند و اطاعت معظمله واجب است.

۲۸- حضرت آیت الله آیت الله استادی:با توجه به بیانات مقام معظم رهبری دامت برکانه لازم است ارادتمندان به حضرت ابی عبدالله الحسین علیه السلام در مراسم عزاداری از شیوه هایی استفاده کنند که تهظیم شعائر الله باشد و از کارهایی که به فرموده معظم له موجب وهن مذهب است جدا خودداری نمایند امید است همگی مورد لطف و عنایت حضرت سیدالشهداء علیه السلام باشیم»

۲۹- حضرت آیت الله احمدی میانجی:عملی که موجب وهن مذهب شود جایز نیست همانطور که فرموده اند اگر فقهاء عظام رحمه الله علیهم اجمعین گاهی در فتاوی بشرط عدم ضرر به نفش تجویز نموده اند،  قطع نظر از عنوان وهن مذهب بوده است و همچنین کارهایی که به نحوی عقیده شیعه  در دنیا معرفی می شود ولو اینکه عامل چنین قصدی ندارد باز به عنوان بدعت حرام می شود،  علاوه بعد از حکم ولی امر مسلمین دیگر جای این سوال نیست و اطاعت معظم له واجب است.

۳۰ – حضرت آیت الله راستی کاشانی: «بعد الحمد و الصواه ، اقامه عزای حضرن ابی عبدلله الحسین سید الشهداء علیه السلام از افضل قربات الی الله تعالی و موجب تجدید حیات اسلام و ایمان است و بر مومنین است هرچه با شکوه تر آن را برگزار نمایند و از هر اموری که موجب وهن اسلام و دست آویزدشمنان اسلام است اجتناب کنند امروز که روز حاکمیت اسلام است و رهبر عظیم الشان انقلاب ولی امر مسلمین حضرت آیت الله خامنه ای دام ظلله العالی از قمه زدن و نظایر آن نهی نمی فرموده اند و اشتکبار جهانی از هیچ توظئه ای علیه اسلام و امت اسلام و ایجاد تفرقه در صفوف مسلمین فرو گذار نمی کند بر همه مومنین واجب است  از اینگونه اموراجتناب کنند و با پیروی از رهبری و وحدتکلمه دشمنان اسلام و مسلمین را مایوس گردانند  خداوند متعال همه را از عزاداران اهل بیت عصمت و طهارت  علیهم السلام و انصار حضرت ولی الله اعظم امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف قرار دهد»

۳۱- حضرت آیت الله ملکوتی: عزاداری حضرت سید الشهداء سبط رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم باید لایق و شایسته به آن امام بزرگوار باشد و موجب وهن و تضعیف اسلام ومذهب تشیع نباشد بلکه مثل قیام آن حضرت باعث بقاء و عزت اسلام و مسلمانان بوده و عاریو منزه از هرگونه بدعت و خرافات باشد

۳۲ حضرت آیت الله مقتدایی: با اسقرار جمهوری اسلامی ایران و تشکیل حکومتاسلامی بر اساس قرآن و وحی توجه همه ملتها و دولتها به اسلام جلب و احکام نورانی و مترقی اسلام مورد مداقه صاحب نظران قرار گرفته و می رود تا همانند خورشیدی تابان در سطح جهان بسط پیدا کند؛ لذا دشمنان اسلام که حقیقت و موجودی خود را در خطر می بینند در مقام هستند به هر وسیله و بهانه اسلام را ملکوک و خدشه دار نمایند از این جهت اموری که امروز موجب وهن به اسلام و تضعیف عقاید مسلمین می گردد شرعا حرام و مشلمین باید از آنها خودداری نمایند علاوه بر این با تشخیص موضوع و اعلام حکم بر حرمت قمه زدن و نظایر آن از طرف رهبر معظم انقلاب ولی امر مسلمین حضرت آیت الله خامنه ای دامت برکاته اطاعت از معظم له بر آحاد مسلمین و تخلف از آن حرام است.

۳۳ – حضرت آیت الله محمدی گیلانی: هر آنچه که مایه وهن شریعت اسلام است طبعا حرام و خصوصا اگر مورد نهی ولی امر مسلمین است بر عموم اطاعت از آن واجب است.

۳۴- حضرت آیت الله موسوی تبریزی:عزاداری روزهای محرم و صفر و زنده نگه داشتن قیام مقدس حسین بن علی علیه السلام از بهترین عبادات و قربات است و هر عملی که موجب وهن اسلام و قیلم مقدس حضرت اباعبدالله علیه السلام باشد حرام است و اطاعت ار حکم ولی امر مسلمین واجب و لازم است.

۳۵ – فتوای آیت الله موسوی اردبیلی:  چنانچه ضرر معتد به داشته باشد یا موجب وهن مذهب یا مؤمنین شود جایز نیست.

۳۶- فتوای آیت الله صافی گلپایگانی: در موردی که موجب وهن مذهب شود از آن خودداری گردد.

منبع: مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، سید محسن محمودی، جلد ۳، ص۳۴ قمه زنی به علاوه ایشان در جای دیگری می فرمایند:اگر ضرر معتد به و تبعات منفی دیگر نداشته باشد جایز است.

[روشن است که قمه زنی در حال حاضر تبعات منفی فراوانی از جمله وهن دین را در پی دارد. این فتوا وجه دیگری نیز دارد: اگر قمه زدن ضرر معتد به و یا تبعات منفی داشته باشد جایز نیست.]

۳۷- فتوای آیه الله العظمی علامه امین عاملى‏قدس سره : قمه‏زنى و اعمالى دیگر از این قبیل در مراسم عزادارى حسینى به حکم عقل و شرع حرام است و زخمى ساختن سر، که نه سود دنیوى دارد و نه اجر اخروى، ایذاء نفس است که خود در شرع حرام است و در مقابل این عمل، شیعه‏ى اهل بیت را در انظار مردم مورد تمسخر قرار داده و آنها را وحشى قلمداد مى‏کنند و شکى نیست که این اعمال ناشى از وساوس شیاطین بوده و موجب رضایت‏خدا و پیامبر و اهل بیت اطهار نیست و البته تغییر نام این اعمال در ماهیت و حکم شرعى آن که حرمت است، تغییرى نمى‏دهد. منبع: اعیان الشیعه، ج ۱۰، ص ۳۶۳ .

۳۸- فتوای حضرت آیت الله العظمی سید محسن حکیم: فرزند ایشان شهید آیت الله سید محمدباقرحکیم نقل نموده‌اند که پدر بزرگوارشان دائماً می‌فرموند: «ان قضیة التطبیر هی غصة فی حلقومنا»: یعنی: «مسئلة قمه‌زنی، غصّه و اندوهی در گلوی ماست»  منبع: قمه زنی سنت یا بدعت اثر مهدی مسائلی

۳۹- فتوای حضرت آیت الله العظمی علامه سید محمد حسین فضل الله: ” التطبیر حرام لکونه من مصادیق الإضرار بالبدن، وهو غیر جائز مطلقاً على رأینا، سواء أدى إلى التهلکة أو لم یؤد إلیها، وعندئذ فما دام محرماً فلا یمکن جعله من الشعائر الدینیة أو الحسینیة، ولا سیما إذا کان مسیئاً للمذهب، فسوف تشتد الحرمة وتتاکد. “  یعنی:”قمه زنی حرام استچون از مصادیق ضرر رسانده به بدن می باشد. و آن از نظر ما مطلقا حرام است خواه به هلاکت و مرگ فرد منتهی شود خواه نشود . و چون که این عمل حرام است نمی توان ان را جزء شعائر حسینی یا شعائر دینی قرار داد. خصوصا زمانی که باعث زشتی و وهن مذهب (شیعه) گردد باعث می شود که حرمت ان تشدید و تاکید شود.

۴۰-  نظر علمی علامه شهید ایه الله مرتضی مطهری: به نظرم قمه زنی در شرایط فعلی هیچ دلیل عقلی و نقلی بر آن نداریم و یکی از مصادیق بارز تحریف محسوب می گردد و حداقل اینکه در زمان فعلی باعث زیر سوال رفتن تشیع می گردد ….از برنامه هایی که هیچ ارتباطی با اهداف امام حسین(ع) ندارد، تیغ، قمه و قفل زدن است. قمه زدن هم همین طور است این کار، کار غلطی است. یک عده قمه ها را بگیرند، به سرهای خودشان بزنند و خون ها را بریزند که که چه شود؟ کجای این حرکت، عزاداری است. (حوزه و روحانیت، ج ۲، ص ۱۷۳٫)  استاد در مورد تاریخچه قمه زنی می فرماید: «قمه زنی و بلند کردن طبل و شیپور از ارتدوکس های قفقاز به ایران سرایت کرد و چون روحیه مردم برای پذیرفتن آنها آمادگی داشت همچون برق در همه جا دوید.» (جاذبه و دافعه علی(ع)، ص ۱۶۵٫)

۴۱- آیه الله علامه سید مرتضی عسگری، محقق تاریخ اسلام و حدیث‌شناس شهیر شیعه،  در عین حال که از گستره خدمات علمی و اجتماعی برخوردار بود، هرگز از لزوم بیداری سیاسی غافل نبود.  از جمله ویژگی‌های بارز علامه عسگری روحیه خرافه‌زدایی از دین بود که در این راه کوشش‌های گسترده‌ای برای دور کردن عادات واندیشه‌های منحرف از دامن اسلام نمود. وی از جمله کسانی بود که قمه زنی را رفتاری خارج از اسلام عنوان و در راه تبیین این موضع کوشش کرد.  منبع: قمه زنی سنت یا بدعت اثر مهدی مسائلی

۴۲- حضرت آیت الله العظمی سیستانی: باید از کارهایی که عزاداری را خدشه‌دار می‌کند اجتناب شود.

منبع: مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، سید محسن محمودی، جلد ۳، ص۳۴٫

۴۳- حضرت آیه الله العظمی خویی: درصورتی که موجب ضرر معتدا به یا هتک و توهین به مذهب باشد جایز نیست.  منبع: طریق النجاه، ج۲، ص۴۴۵٫

۴۴- حضرت آیه الله سید محمود شاهرودی:بسمه تعالی بدون شک برپایی مراسم عزاداری و سوگواری نسبت به ائمه و اهل بیت عصمت و طهارت، علیمه السلام خصوصا در مصیبت جانسوز حضرت ابی عبدالله الحسین علیه السلام، امری مهم و بلکه یکی از فرائض و واجبات کفایی است؛ لیکن در کیفیت برگزاری مراسم و شیوه های آن بایستی سه شرط را مد نظر قرار داد:

۱-آنکه موجب ضرربه شخص برگزار کننده ودیگران نشود واین شرط راهر مکلفی می تواند تشخیص دهد.

۲-آنکه موجب وهن دین و مکتب تشیع و یا جامعه اسلامی و یا نظام مقدس جمهوری اسلامی نباشد؛ زیرا که وهن هر یک از آنها از اعظم محرمات و کبائر است و تشخیص این امر از اختیارات ولی امر مسلمین است، بدان معنی که اگر در شرایط خاصی ولی امر مسلمین چنین تشخیص بدهد که شیوه بخصوص بر خلاف مصلحت جامعه اسلامی ویا موجب وهن و ضربه زدن به دین و یا نظام مقدس جمهوری  اسلامی است و بر اساس آن از برگزاری آن منع نماید، تبعیت از ایشان بر همگان واجب است و در این رابطه آحاد مکلفین نمی توانند از نظر شخصی خود تبعیت کنند.

۳-آنکه متناسب با روح اسلام و ارزش های متعالی مکتب اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام باشد وبا احکام و تعالیم حقه انان منافات نداشته باشد. قم، محرم الحرام ۱۴۱۵   منبع: اصل دستخط این فتوا درکتاب قمه زنی سنت یا بدعت، نوشته مهدی مسائلی،چاپ گلبن اصفهان،ص۱۸۰ و ۱۸۱موجود است.

۴۵-حضرت آیه الله العظمی سید کاظم حائری: [اولا:] ما شاهد آنیم که قمه زنی و بعض اعمال شبیه به ان ذاتا موجب تخریب  وجهه اسلام و تشیع گشته اند و دشمنان کافر نیز در زمان حاضر برای آسیب وارد کردن به ما بر این گونه اعمال تکیه نموده تا دین ما را دین خرافه و وحشی گری معرفی نمایند.

ثانیا: چه ما چنین دیدی را نسبت به قمه زنی به دست آورده باشیم یا نه، باید از اوامر ولی امر مسلمین حضرت ایه الله خامنه ای حفظه الله، در این مورد اطاعت کنیم؛ زیرا ایشان در این مورد موضع گیری صریح و روشنی نموده و دیگر هیچ گونه عذری را برای مخالفت باقی نمی گذارند و بر تمامی مسلمین واجب است که از دستورات ایشان اطاعت نمایند چه کسانی که با ایشان در فتوا هم نظرند ویا از ایشان تقلید می کنند و چه کسانی که در این فتوا با ایشان هم نظر نبوده  و یا از کس دیگری تقلید می نمایند. در هر صورت بر همه مسلمین واجب است از ایشان از حیث ولی امر بودنشان اطاعت کنند.    منبع: شعائر الحسینیه بین الوعی والخرافه، ص۱۴۵٫متن عربی این فتوا در کتاب قمه زنی سنت یا بدعت، نوشته مهدی مسائلی، چاپ گلبن اصفهان، ص۱۶۲ موجود است.

۴۶-حضرت آیه الله احمد جنتی: برماست که عزت شیعه را حفظ کنیم. آنچه بهانه به دست دشمن دهد و مایه وهن پیروان علی علیه السلام گردد، گناه است. اطاعت از مقام ولایت نیز واجب است. قدرت ولی امر مسلمین باید حفظ شود تا اسلام عزیز بماند. ۸/۳/۱۳۷۴  منبع: اصل دستخط این فتوا در کتاب قمه زنی سنت یا بدعت، نوشته مهدی مسائلی، چاپ گلبن اصفهان، ص۱۸۲ موجود است

۴۷- حضرت آیه الله علی اکبر مسعودی: اوامر ولی فقیه لازم الاتباع و احکام صادره واجب الاطاعه می باشد؛ لذا بر مومنین واجب است از امور مذکوره جدا خودداری کنند. ۲۷ ذی الحجه ۱۴۱۵  منبع: اصل دستخط این فتوا در کتاب قمه زنی سنت یا بدعت، نوشته مهدی مسائلی، چاپ گلبن اصفهان، ص۱۸۳  موجود است.

۴۸- سخنان شهید آیه الله سید محمد باقر حکیم در ردّ بدعت های عزاداری و قمه زنی:از آنجا که هدف ما بازگشت به اهلبیت، علیهم السلام، است؛ و آن بزرگواران آگاه ترین افراد بر شریعت اسلام و بر آنچه در خانه رسول رخ داده و می دهد و مسائل مربوط به آن می باشند، با این حال چیزی از آنها به دست ما نرسیده که بتواند ربطی به این امور منفی که هم اکنون در عزاداری ها صورت می گیرد داشته باشد. بگونه ای که نه در زمان ائمه اطهار، علیهم السلام، و نه در بعد از آن مردم با این امور منفی آشنائی نداشتند و این شیوه های عزاداری در زمان های معاصر ایجاد و رواج یافته اند. و اگر چیزی از این امور می توانست در خدمت به اهداف نهضت حسینی مفید و سودمند واقع شود حتماً اهل بیت، علیهم السلام، اولین کسانی بودند که به آن سفارش می نمودند. و یا حداقل باید اهل بیت، علیهم السلام، در این مورد حرفی می زدند و یا اینکه تشویق و حمایتی از این امور می نمودند؛ در حالی که می بینیم آن بزرگواران حتی در احادیث ضعیفشان نیز هیچ گونه اشاره ای به این امر نکرده اند. این در حالی است که اهلبیت مثلاً هنگامی که در موضوع زیارت امام حسین (ع)، از زیارت پیاده آن حضرت و مشکلات و سختی های راه آن سخن می گویند به بیان هر اجری که زائر در هر قدمش کسب می کند پرداخته و ریزترین امور را متذکر می شوند. پس می بینیم که چگونه این بزرگواران از این مسائل کوچک سخن گفته اند اما هیچ اشاره ای به این اشکال عزاداری ننموده اند. همچنین می توان در تأکید این موضوع به صورتی واضح به سیره علمای بزرگ در طول تاریخ از زمان ائمه تاکنون اشاره نمود؛ بگونه ای که می بینیم علمای اعلام با اینکه تنها در پی عمل به واجبات شرعیه نبوده، بلکه به مستحبات و سفارشات رسیده از جانب شرع که وسیله قرب به خداوند متعال می باشند نیز اهمیت خاصی می دادند و خویش اولین کسانی بودند که به آنها عمل می نمودند، با این حال در تمام طول تاریخ و حتی تاریخ معاصر شاهد نبوده ایم که یکی از مراجع تقلید و یا یکی از علمای معروف مثلاً این گونه اعمال منفی را انجام داده باشند. در صورتی که اگر این اعمال از مقربات الهی بود این علماء اولین کسانی بودند که قیام به آن می نمودند.

از طرفی نیز روشن است که در شریعت اسلام، تمام مردم مخاطب احکام شرعی می باشند و وجهی وجود ندارد که بگوئیم احکامی نزد ما وجود دارد که مخاطب آن مثلاً  فقط علماء هستند و یا اینکه احکامی باشند که مخاطب آن فرد جاهل بوده باشد؛ بگونه ای که بعضی از احکام مخصوص علماء و بعضی مخصوص جهلاء باشد یا مثلاً این حکم مخصوص فرد آبرومند و این حکم مخصوص فرد فرومایه باشد و… پس باید گفت که همه احکام شرعی مشترک بین مسلمانان می باشند؛ چه واجب و چه مستحب. پس اگر عمل مورد نظر ما نیز مستحب باشد برای همه مردم مستحب است چه آنها عالم باشند و چه عامی. با این حال شاهد نبوده ایم که هیچ یک از علماء در طول تاریخ اقدام به این عمل کنند که این بدان معناست که آنها این اعمال را مستحب و مقرب کننده نزد خداوند نمی دانسته اند و بنده شخصاً هیچ عالمی را تاکنون نمی شناسم که اصرار بر انجام این صورت های عزاداری داشته باشد و شاهد نبوده ام که مثلاً عالمی قمه بزند. پس اگر عالمی وجود دارد که بر انجام شدن این گونه اعمال اصرار دارد و آن را مستحب می داند پس اعتقاد دارم که او باید خود اولین کسی باشد که قمه می زند و آن را نیز همیشه ادامه دهد تا مردم نیز بر او اقتدا نمایند. و من خویش شاهد این حقیقت بودم که مرجع کبیر آیت الله العظمی سید محسن حکیم (رض) دائماً می فرمودند:« همانا قضیه قمه زنی، اندوه و غصه ای در گلوی ماست» پس ایشان با این دید به قمه زنی نگاه می نمودند، ولی در جواب سوالات نیز می نوشتند: اگر قمه زنی باعث ضرر به بدن یا هتک حرمت به مذهب اهلبیت و شیعیان گردد، حرام است.

منبع: شعائر الحسینیه بین الوعی والخرافه، ص۱۱۹-۱۲۷

۴۸- آیه الله سید احمد علم‌الهدی: قمه‌زنی در ایام محرم و صفر موجب وهن دین مبین اسلام شده و بنا به فرمایشات و فتوای صریح رهبر معظم انقلاب چون قمه‌زنی موجب وهن در اسلام شده و یا سبب احتمال معرفی دین اسلام به عنوان دین خشونت در جهان می‌شود، حرام است.دشمنان اسلام از طرق مختلف سعی می‌کنند مسایل خرافی را در دین مبین اسلام ترویج دهند. نباید با انجام اقداماتی مانند قمه‌زنی در ماه محرم مسایل انحرافی را در دین اسلام افزایش داد. منبع: خبرگزاری جمهوری اسلامی: ۸/۱۱/۱۳۸۵ و همچنین:

عاشورا تامین کننده حیات ملت ایران و نقطه شور و شعور ما است. در طول تاریخ جریان های بیدادگر و ستمگر که شور حسینی مردم را در عاشورا بر خلاف مصالح خود می دیدند در صد براندازی این جریان بر آمدند که تاکنون موفق نشدند و هر ساله بر این شعائر و شور حسینی افزوده می شود. امروزه استکبار بعد از ناکامی در براندازی شور عاشورایی طی ضرب العجلی که تا سال ۲۰۱۰ اعلام کرده اند در صدد بی محتوا کردن مراسم عاشورا و قطع ارتباط مرجعیت دینی از دیگاه مردم نسبت به عاشورا است و می خواهد با بدعتهایی که در این مراسم قرار می دهد، جریانهای وهابی را بر علیه شیعه تحریک کرده و با تکفیر شیعه جنگ مذهبی درونی به وجود آورد. هر عملی که در تولید شور حسینی نقش داشته باشد عمل مباح است و ثواب دارد ولی امروز قمه زدن صورت دیگری پیدا کرده و دشمنان از آن به عنوان دلیل مستند حاکم بودن نظام خشونت در ایران و اینکه اسلام دین خشونت است، استفاده می کنند.  با استناد به فرموده امام سجاد (ع)، هر عمل مباحی که موجب وهن اسلام بشود حرام است و امروزه قمه زدن سند افرادی مثل پاپ می باشد تا خشونت را به اسلام و شخص پیامبر نسبت دهند.  امام حسین (ع) عاشق عاقل می خواهد و حضرت در کربلا یک دیوانه نیاورد و عاشقی که نفهمیده و نسنجیده امام حسین (ع) را براندازی کند از صد یزید و عمر سعد ضررش بیشتر است.فتواهای آورده شده در شب نامه در خصوص قمه زدن مربوط به سالهای گذشته است و امروز که ولایت مقام معظم رهبری را تمام مراجع پذیرفته اند باید به فتوای رهبر که قمه زدن را به طور صریح حرام اعلام کرده اند، عمل کنیم.

۴۹- آیت‌الله شبستری امام جمعه تبریز:  قمه زنی در روز عاشورا بنا به احکام اولیه و ثانویه در اسلام مذموم است و موجب وهن مذهب تشیع می شود و از این نظر نباید توسط مومنان انجام شود.هرگونه ایذا ، قمه زنی و جاری کردن خون از بدن بنا به احکام روشن اسلامی حرام و موجب وهن شیعه توسط دشمنان و وهابیون است و از این نظر نیز فعلی ضد دین و بدعت می باشد.  هرعبادت یا مستحبی فقط از ناحیه دین مباح و پذیرفتنی است و گرنه بدعت و حرام تلقی می‌شود، قمه‌زنی و برخی اعمال غیر معمول در عزاداری ها از این نظر که از ناحیه دین تکلیف نشده است موجب بدعت می‌شود و در آن صورت اساسا حرام و ضد دین تلقی می‌شود.  در این رابطه هرگونه  قمهزنی ، خون ریزی و اضرار به بدن حرمت داشته و از اساس مورد خواست دین نیست و لازم است مومنان از انجام آن خودداری کنند. در شرایط کنونی دشمنان اسلام در صدد بهره‌برداری منفی تبلیغی از برخی حرکت‌های انجام یافته در عزاداری‌ها هستند، برخی حرکت‌های معمول در عزاداری ها ، حتی علی‌رغم خلوص نیت در عاملان آن‌ها ممکن است در ظاهر وحشیت تلقی شده و موجب وهن مذهب جعفری گردد و لذا باید از انجام آن‌ها خودداری شود.  با تاکید بر حفظ آرامش و متانت مومنان در دستجات و مجالس سوگواری امام سوم شیعیان خواستار اجتناب آنان از هرگونه اقدامی می باشم که ابزار یا موجب سوژه منفی بدست وهابیون علیه شیعیان در این مقطع حساس گردد .منبع:

۵۰-آیة الله العظمی محمد تقی بهجت : مساله ۱۸۳۰٫ حکم قمه زنی به عنوان اوّلى عدم ضرر رساندن به خود یا دیگرى است، به حدّى که حرام باشد؛ پس اگر مضرّ نباشد و مفسده‏اى هم بر آن مترتب نباشد فى نفسه اشکال ندارد.

۵۱-۶۰-  ترجمه بیانیه علمای شیعه عربستان در پرهیز از قمه زنی

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله رب العالمین والصلاه والسلام علی خاتم المرسلین نبینا محمد و آله الطیبین الطاهرین

شیخ صدوق در کتاب عیون اخبار الرضا علیه السلام روایت نموده است از عبدالسلام بن صالح هروی که می گوید: شنیدم از امام رضا علیه السلام که می فرمودند:« رحمت خدا بر آن بنده ای که امر ما را زنده کند.» عرض کردم: چگونه امر شما زنده می شود؟ آن حضرت فرمودند:« به اینکه علوم ما را بیاموزد و به دیگران بیاموزاید، زیرا اگر مردم محاسن سخنان ما را بدانند بی گمان از ما تبعیت می کنند.»

خدمت تمامی برادران عزیزمان فرا رسیدن اربعین حضرت سید الشهداء علیه السلام و باقی مناسبات دینی را تسلیت عرض می نمائیم. و از همه دوستان می خواهیم تا با حضور خویش در مجالس عزاداری ذکر اهلبیت را زنده نمایند. مجالسی که در حقیقت مدارسی تربیتی برای روشن نمودن مبادی دین، اخلاق و سیره رسول خدا، صلی الله علیه و آله، و ائمه هدات، علیهم السلام، می باشند و همچنین تمامی برادران را به مشارکت در مراسمات عزاداری دعوت می نمائیم زیرا که این مراسمات موجب پی ریزی و منسجم شدن ولایت اهل بیت علیهم السلام، در نفوس فرزندان و جوانان ما می گردد.

و به همان اندازه همه مؤمنین را به دوری و پرهیز نمودن از انجام اعمالی همچون قمه زنی که موجب آبروریزی و زشت شدن چهره تابناک شعائر حسینی می گردد توصیه می نمائیم؛ خصوصاً در کشور ما که همه دیدگان مترصند تا بر چگونگی مذهب اهلبیت و اعمال کسانی که پیرو آنند اطلاع یابند. پس از این جهت بر همه ما واجب است صورت روشن و زلالی از روش و سیره اهلبیت را معرفی نمائیم، و شکی نیست که انجام عملی همچون قمه زنی نه تنها ما را بر این هدف یاری نخواهد نمود بلکه ما را از این امر باز داشته و خود وسیله ای برای متعصبین خواهد بود تا مذهب ما را زشت جلوه نموده و دیگران را از آن دور نمایند. به همین جهت مجدداً دوری گزیدن تمامی مؤمنین را این گونه اعمال تأکید می نمائیم و آنها بر هوشیاری و عنایت داشتن به اثرات منفی این گونه اعمال در پیرامونشان و مخصوصاً در سرزمین ما، وا می داریم و از خداوند متعال ثبات بر دین و ولاء محمد و آل طاهرینش، صلی الله علیه و آله، را طلب نموده و از او می خواهیم تا سرزمین ما و تمامی مسلمین از خطرها و فتنه ها حفظ نماید. والحمد الله رب العالمین. ۱۹ صفر ۱۴۱۷ هجری قمری

امضاء کنندگان بیانیه:

۱٫                   سید علی سید ناصر سلمان- از شهر دمام.
۲٫                   شیخ محمد علی عمری- از شهر مدینه منوره.
۳٫                   شیخ حسن موسی صفار- از شهر قطیف.
۴٫                   شیخ حسن محمد نمر- از شهر دمام.
۵٫                   شیخ عبدالکریم کاظم حبیل- از شهر تاروت.
۶٫                   شیخ حسین صالح عایش- از شهر أحساء.
۷٫                   سید هاشم شخص- از شهر أحساء.
۸٫                   شیخ عبدالله أحمد یوسف- از شهر قطیف.
۹٫                   شیخ فهد إبراهیم أبوالعصاری- از شهر مدینه منوره.

متن عربی و تصویر اصل این بیانیه، در این منبع موجود است: قمه زنی، سنت یا بدعت، مهدی مسائلی، نشر گلبن، چاپ اول، ۱۳۸۵، اصفهان. ص۱۴۱-۱۴۵